Recent werd eindelijk een beslissing genomen door de Vlaamse Regering inzake het ondergronds of bovengronds laten aanleggen van het zogenaamde Ventilus-project, na de uitwerking van twee wetenschappelijke studies hieromtrent die hiervoor de doorslag gegeven hebben. Waarom deze nieuwe hoogspanningslijnen aangelegd moeten worden, wordt in het kort uitgelegd op de website die Elia hiervoor aangemaakt heeft :
‘ De komende jaren wordt steeds meer ingezet op hernieuwbare energie. De bouw van nieuwe windmolenparken in het Belgische deel van de Noordzee is voorzien. En ook aan land zal de energieproductie steeds toenemen. Om al die extra energie aan de kust tot bij de verbruikers te krijgen, is een nieuwe hoogspanningsverbinding in West-Vlaanderen nodig. Ventilus biedt hierop een antwoord. De energietransitie is onomkeerbaar ingezet door nationale, Europese en internationale politieke beslissingen. Dit als antwoord op wetenschappelijke studies over de klimaatverandering. De omschakeling van fossiele naar hernieuwbare energie wordt daarin naar voor geschoven als een oplossing om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Om dit te realiseren, is een koolstofarm energiesysteem nodig. Dat steunt op hernieuwbare, koolstofarme energiebronnen zoals zonne- en windenergie. Daarom wordt de komende jaren een grotere productie van hernieuwbare energie op het land (onshore) en op zee (offshore) verwacht. Daarnaast is een toename van internationale elektriciteitsstromen voorzien om de energiebevoorrading te garanderen. Het komende decennium zullen nieuwe offshore windmolenparken worden gerealiseerd. Meer nog: de productiecapaciteit van hernieuwbare energie in het Belgische deel van de Noordzee zal bijna verdubbelen tegen 2030. Windenergie op zee zal toenemen tot 4 GW. Op langere termijn wil de Europese Commissie het potentieel van de Noordzee verder benutten. Dat werd vastgelegd in de Europese Green Deal. Er moet meer windenergie op zee worden geproduceerd. Daarnaast wordt nagedacht over een betere ontsluiting. Bijvoorbeeld door het bouwen van een knooppunt van elektriciteitsnetten op zee. Dit moet windmolenparken verbinden met verschillende landen en uitwisseling van elektriciteit beter mogelijk maken. ‘
In totaal zouden de nieuwe hoogspanningslijnen tot 6 Gigawatt elektrisch vermogen moeten kunnen transporteren. Dat is ongeveer het equivalent van de huidige totale nucleaire productiecapaciteit in België. De politieke beslissing die nu genomen is, zal nog maar een eerste stap zijn in een ganse reeks stappen die nog moeten gezet worden alvorens de aanleg kan starten. Bedoeling is om in 2027 dit project klaar te hebben. Welk traject deze lijnen zullen volgen (van misschien 5 mogelijkheden naar 1), aanvraag van milieueffectenrapporten, consultaties van betrokken partijen, bekomen van allerhande vergunningen, dit zijn maar een paar van de nog vooraf te nemen stappen.
Natuurlijk komt, zoals bij alle zeer grote infrastructuurwerken, de tegenstrijdigheid tussen collectieve belangen en individuele naar voren. Natuurlijk is het collectief maatschappelijk belang in een dergelijk dossier zeer groot, maar evenzeer moet rekening gehouden worden met de wel degelijk aanwezige negatieve effecten die er zullen zijn voor een ganse groep betrokkenen. Voor Elia zijn er geen veiligheids- en gezondheidsrisico’s verbonden aan dit project en kunnen financiële compensaties bekomen worden voor mogelijke waardeverminderingen van eigendommen. Dit zijn natuurlijk wel degelijk de belangrijkste terechte bekommernissen van zowel burgers als bedrijven en organisaties. Iedereen vormt er zich wel een eigen idee van wat het hypothetisch zou kunnen betekenen indien men met zoiets geconfronteerd wordt, maar het wordt harde realiteit van zodra het duidelijk wordt boven wiens hoofden dergelijke hoogspanningslijnen werkelijk zullen aangelegd worden.
Voor Gazelco is het evenzeer belangrijk dat er stilaan meer zekerheid komt wat het nu zal worden, dergelijke immense investeringen zijn immers belangrijk voor alle werknemers (ook als onderdeel van het ruime maatschappelijk belang) die hiermee te maken zullen krijgen, aangezien ook dit project toekomstperspectieven voor hen doet ontstaan. Maar Gazelco zal ook steeds opnieuw blijven herhalen dat het versnipperde bevoegdheidsveld in ons klein landje contraproductief werkt in onze energiesector. Na internationale beslissingen hieromtrent, wordt een dergelijk project losgelaten op federale, gewestelijke, provinciale en gemeentelijke overheden, die elk hun belangen lijken te verdedigen die regelmatig zeer moeilijk gestroomlijnd worden, dikwijls voornamelijk vanuit electorale overwegingen, hetgeen zeer zelden als belangrijkste argument zou mogen gehanteerd worden.
Jan Van Wijngaerden
