Ook in de huidige penibele toestand die ontstaan is door de wereldwijde verspreiding van een Corona-virus, blijven werknemersrechten behouden. Hopelijk is de volksgezondheid voor iedereen absoluut prioritair en is deze dus ook belangrijker dan alle mogelijke economische bekommernissen. Natuurlijk kan hiermee wel door overheden in hun soms zeer moeilijke beslissingen zo veel mogelijk rekening gehouden worden. Vanuit de overheid werden verschillende adviezen uitgestuurd naar alle bedrijven, waaronder : de mogelijkheid bieden tot telewerk, vergaderen op afstand, uitstellen van bijeenkomsten, afstand houden op de werkvloer, flexibel zijn in het toestaan van verlof, ruimer toepassen van glijdende werktijden zodat minder werknemers op hetzelfde moment aanwezig zijn en er een grotere spreiding is van het gebruik van het openbaar vervoer, opleidingen in groepen uitstellen, … Werkgevers zijn ook in deze omstandigheden verplicht om hun werknemers tewerk te stellen (en waardoor besmetting mogelijk is), tenzij de werkgever verplicht wordt tot sluiting door een overheid, dan is er immers sprake van overmacht.
Gazelco had op woensdag 11 maart al beslist om geen enkele vergadering (of opleidingen en andere bijeenkomsten) meer te laten doorgaan in de hoofdzetel van de ACOD in functie van de absolute bescherming van de gezondheid van al onze afgevaardigden, nog vooraleer de federale overheid drastische maatregelen bekend gemaakt heeft de dag nadien. De ACOD heeft dan ook duidelijke en strikte werkcondities uitgevaardigd voor het eigen personeel. Ook het ABVV heeft een hele reeks aanbevelingen gedaan aan al haar geledingen.
Alle afgevaardigden van Gazelco hebben vanuit het ABVV antwoorden ontvangen op veelvuldig gestelde vragen door werknemers. Hieronder worden de voornaamste weergegeven.
– Werkgevers kunnen vragen om thuiswerk te verrichten, maar nooit verplichten. Het thuiswerk berust altijd op een wederzijds akkoord en kent een aantal strikte voorwaarden. Werknemers kunnen thuiswerk niet éénzijdig eisen. In de huidige context is het natuurlijk wel een nuttige maatregel die meestal zeker kan geadviseerd worden.
– Werkgevers kunnen een opname van vakantiedagen niet verplichten, hooguit kunnen ze dit vragen. Hetzelfde geldt voor inhaalrust en dagen arbeidsduurvermindering, alhoewel hiervoor soms wel uitzonderingen kunnen bestaan.
– Elke werkgever kan beslissen tot een tijdelijke sluiting van de eigen onderneming. Indien er sprake is van overmacht, zoals dit in de huidige context van een verspreiding van een Corona-virus het geval kan zijn wanneer een overheid hiertoe beslist via een zogenaamde quarantaine, dan kan de werkgever beroep doen op het systeem van tijdelijke werkloosheid. Indien de werkgever zelf beslist om de onderneming te sluiten, dan moeten de loonvoorwaarden integraal gerespecteerd worden en moet er dus minstens loon betaald worden. Indien een bedrijf moeilijkheden ondervindt als gevolg van achterblijvende leveringen uit getroffen landen, kan het een beroep doen op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Ook bij een groot verlies van klanten of een aanzienlijke daling van de omzet, productie of bestellingen kan beroep gedaan worden op tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen. Alle vormen van tijdelijke werkloosheid zijn onderhevig aan strikte voorwaarden. Bij erkende tijdelijke werkloosheid wordt momenteel tijdelijk 70 % van het loon uitgekeerd, weliswaar rekening houdend met een begrensd maandloon van maximaal 2754,76 euro bruto. Er is een extra vergoeding voorzien bij werkloosheid om economische redenen (minimum 5 euro per dag) , maar dat is nooit een verplichting bij overmacht. Er kan natuurlijk altijd via overleg een bijkomende vergoeding overeengekomen worden.
– Werkgevers moeten in alle omstandigheden gepaste preventiemiddelen voorzien, zeep en alcoholhoudende hygiënemiddelen zijn in de huidige context nodig, mondmaskers zijn dat meestal niet.
– Werkgevers mogen zelf geen medische controles (bloedafnames, testen op koorts,…) opleggen aan werknemers, maar mogen deze wel doorverwijzen naar een geneesheer. Medische attesten kunnen door werkgevers enkel geëist worden in geval van arbeidsongeschiktheid.
– In de sector Gas en Elektriciteit bestaat een Waarborg van Inkomen bij medisch geattesteerde ziekte. Ook in het buitenland kan men ziek worden, dit doet geen afbreuk hieraan. Wel moet de werkgever zo snel mogelijk verwittigd worden bij ziekte. Een werkgever kan werknemers niet verplichten om thuis te blijven, de overheid kan dat wel. Indien iemand in vakantie door overmacht (quarantaine bijvoorbeeld) niet kan terugkeren vanuit het buitenland, dan is de werkgever niet verplicht om uw loonvoorwaarden te respecteren. In voorkomend geval kan een betrokkene wel afspraken maken met de werkgever (verlof opnemen bijvoorbeeld) of een aanvraag doen voor tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.
Alle afgevaardigden van Gazelco kennen zoals steeds hun opdracht in deze omstandigheden, zij hebben een belangrijke rol om collega’s te informeren (ook via personeelsvergaderingen), te adviseren en hen bij te staan. Binnenkort worden opnieuw Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk verkozen via de komende Sociale Verkiezingen in mei (tenzij het Corona-virus ook hier anders over beslist …. ?), natuurlijk is het van het grootste belang dat de juiste Gazelco-afgevaardigden hierin aangeduid worden, zodat ze in alle omstandigheden mee kunnen zorgen voor het welzijn van iedereen op de werkvloer !
Jan Van Wijngaerden
